28th post अन्नाच्या परीमळे जरी जाय भूक ।Added to Abhanga a week of Sant Tukarama.
blogaddress :http:// tukaramasteachings.blogsopt.com
Contact mail address is rgphadke@gmail.com

Abhanga 28^th Post Date 14^th March 2013 ( अभंग १९९ वा)

The Marahti version is given at the end of this following English Version.

अन्नाच्या परीमळे जरी जाय भूक । तरी कांहे पाक घरोघरी ॥ १ ॥

अपुलाले हीत तुम्ही करारें स्वहित। वाचे स्मरा नित्य रामराम ॥ २॥

देखोनि जीवन जरी जाय तहान। तरिं कां साठवण घरोघरिं ॥ ३॥

देखोनिया छाया सुख न पविजे । जंव न बैसिजे तया तळीं ॥ ४॥

हित तरी होय गाता आइकतां । जरी राहे चित्ता दृढ भाव ॥ ५ ॥

तुका म्हणे होसी भावचि तू मुक्त । काय करिसी युक्त जाणिवेची ॥ ६॥

Verbatim Meaning:-

If one's hunger is satisfied by smelling the food, ; then there is no need of cooking || 1||

You should remember the God and by doing so ; ensure your own welfare.|| 2||

If one's thirst is satisfied just by looking at the water; then there is no need to store it||3||

Unless one sits under the shadow of a tree( in Hot summer); he will not enjoy the pleasure of

shadow.|| 4||

If there is firm and also an intense love for God, then only one gets benefit by listening to his

Glory||5||

Tuka says that if you have right Attitude, then only you will be liberated ; there is no use of

awareness of God without the right attitude || 6 ||

Background Information to understand the meaning of the Abhanga:-

If we see people around us, we can observe that many are desirous of Liberation . And

therefore many are following various methods such as performing Worships of different kinds,

going for pilgrimages, doing different types Yagnas/Homas., leaving everything and going to

Jungle in the search of God, performing very difficult religious vows and celebrations, reciting

the Holy books, attending Discourses on Ramayana, Bhagavata, Doing NamasmaraNa etc.

However many are dejected since they feel that they are getting or achieving nothing.

This only means that there is something lacking in the efforts one has put.

Sant Tukarama Maharaja has explained in this Abhanga , what exactly is lacking . He has

given three examples to clatrify his poind in the 1^st, 2^nd and 4^th lines. Then he has

described the type of efforts on has to put in the 2^nd line. In the 5^th and 6^th line he has

explained what exacltly is lacking.

Meaning of the Abhanga:-

Tukarama Maharaj says that if one's hunger gets satisfied just by enjoying the wonderful

smell of a Dish,then there would have been no need to cook food. Or if one's thirst is satisfied

by the view of water body, then there was no need to store the water. Similarly it is not enough

to see the shadow ( when one is walking under hot sun) . One must put effort to go under the

tree giving the shadow. In short one has to put his best efforts for achieving any target.

Similarly, if one is desirous of Liberation then man has to put some specific

efforts. What these efforts are is described in the 2^nd line of the abhanga.

These efforts are :-

“Remember God continuously, do this by reciting his name Ramarama ; and

by doing get the best in life for you.”

Here I would like to categorically say that Ramanamasmarana ( Remembering

the God ) does not mean reciting of his name mechanically. One can recite 

any of His names. The real Remembrance means understanding His doing so

many things for us for our welfare and well being, (indicating that He is the

doer not us). Putting our best efforts for completion of any tasks,at the same

time; with clear understanding that He will decide what the results should

be and that the results are always for our welfare only. Remembering Him also

means to understand that that like within us He is everywhere, in all living as

well as non living things; hence love all.

This way of leading life is expected to be followed by everyone who is

desirous of Liberation. Sant Tukarama as well as other saints also expect us

to live in this way only.

But if one does not have intense Faith and Love for God, then all the efforts

are rather wasted. The Faith and Unconditional surrender are the Key words

here.

In order to develop such Faith and love for God, we must feel that He is

looking after us like our mother. In order to awaken such feeling , a simple

method is to review major and minor incidents that are occurring,and have

occurred in our life. Such a review definitely enables one to understand that

the God is really loving us. Everything that has happened ; has happened for

our welfare only and for our progress in the path of liberation.

Such revelation automatically generates love for Him and Faith in Him.

Tukaram Maharaj has assured us in the last two lines that we should 

have of Love and Faith towards God, (when we are putting efforts for 

achieving the goal of Liberation.)and definitely we will get the fruits we 

are desiring for.

Teaching of the Abhanga;-

First of all we have to examine our own desires and attitude. Are we 

really desiring the Liberation? Are we having the intense faith and love 

for God? Have we surrendered to Him unconditionally? These are the 

questions we can ask ourselves. Then whatever the answer comes out ; 

these will guide us to decide further course of action in our path of 

spirituality.

This is the teachings of the Abhanga in my opinion.

  

   मराठीत अभंगाचे अर्थस्पष्टीकरण यापुढे दिलेले आहे.

अन्नाच्या परीमळे जरी जाय भूक । तरी कांहे पाक घरोघरी ॥ १ ॥

अपुलाले हीत तुम्ही करारें स्वहित। वाचे स्मरा नित्य रामराम ॥ २॥

देखोनि जीवन जरी जाय तहान। तरिं कां साठवण घरोघरिं ॥ ३॥

देखोनिया छाया सुख न पविजे । जंव न बैसिजे तया तळीं ॥ ४॥

हित तरी होय गाता आइकतां । जरी राहे चित्ता दढ भाव ॥ ५ ॥

तुका म्हणे होसी भावचि तू मुक्त । काय करिसी युक्त जाणिवेची ॥ ६॥

अभंगाचा शब्दार्थ :-

जर जेवणाच्या सुवासाने भूक भागली असती तर घरोघरी पाकाची काय गरज ?॥ १॥

नित्य रामराम स्मरण करून तुम्ही आपापले हित साधून घ्या ॥ २॥

जर पाणी पाहून तहान भागती तर मग त्याची साठवण करण्याची गरजच नाही.॥ ३॥

जोपर्यंत छायखाली मनुष्य बसला नाही तोपर्यंत त्याला सावलीचे सुख कळणार नाही ॥ ४॥

जर चितामधे दृढ भाव असेल तर (भगवंताचे गुण) गाऊनव ऐकून हित होते ॥ ५॥

तुका म्हणतो की फक्त भाव पुरेसा आहे. दृढ भावानेच तू मुक्त होशील ॥ ६॥

अभंगाच्या मागची भूमिका :-

आत्मज्ञान व्हावे म्हणजेच देवाची भेट व्हावी म्हणुन लोक अनेक प्रकारची उपासना करत

असतात. कोणी अनेक पूजा अर्चा करतात. कोणी तीर्थयात्रा करतात. होमहवन करतात. कोणी

सर्व सोडून संन्यास घेतात व वनामधे जाऊन तपश्चर्या करतात. उपास करतात. निरनिराळ्या

देवळांत जाऊन देवाचे दर्शन घेतात. य़ोगसाधना करतात. ध्यान करतात. पोथ्यांची पारायणे

करतात. नामसप्ताह , भागवत सप्ताह ईत्यादी अनेक प्रयत्न करतात.

पण तरीही हातीं कांहीच पडले नाही असाच अनेकांना अनुभव असतो. ह्याचा अर्थ हाच की

साधनेमधे कांहितरी कमतरता राहीली असते. ही कोणती त्रुटी असते तेच ह्या अभंगात

तुकाराम महाराज आपल्याला सांगत आहेत.

तुकाराम महाराजांनी पहिल्या, तिसîrÉÉ व चौथ्या चरंणांत तीन दृष्टांत ह्या अभंगात

देऊन ; माणसाने काय प्रयत्न करावे ते २îrÉÉ चरणात सांगितले आहे. हे सांगून मग

काय कंमी पडते त्याचाही उलगडा ५ व ६ व्या चरणांत केलेला आहे

अभंगाचा अर्थ :-

महाराज म्हणतात की जर उत्तम सुवासिक जेवणाच्या वास घेण्यानेच जर भूक शमली असती

तर मग स्वयंपाकाची आवश्यकताच पडली नसती. किंवा जर पाणी पाहून तहान भागली

असती तर कोणीच पाण्याचा साठा केला नसता. प्रखर उन्हामधे चालल्यावर झाडाची छाया

दिसल्याने उपयोगाचे नाही. आपण जर सावलीचे खाली बसलो तरच थंड सावलीचे सुख

मिळेल.

थोडक्यांत म्हणजे योग्य तो प्रयत्न हा हवाच. तो केला म्हणजेच अन्न खाले, वा पाणी साठा

करून मग वापरले, सावली पाहून ती खाली जाऊन बसले ; तरच ह्या सर्व केलेल्या प्रयत्नांचे

योग्य ते फळ मिळते.

तद्वतच ईश्वराचे दर्शन अर्थात भगवताची भेट ( म्हणजेच आत्मज्ञान ) होण्यासाटी माणसाने

जरूर प्रयत्न करात रहावे. हे प्रयत्न कोणते ते महाराज अभंगाच्या दुसîrÉÉ चरणांत सांगताहेत.

ते प्रयत्न म्हणजे:-

सतत ( नित्य ) रामनामाचे स्मरण करावे. असे स्मरण करून तुम्ही स्वत:चे हित करून घ्या.

  येथे हे स्पष्ट करावेसे वाटते की रामनामस्मरण म्हणजे राम राम म्हणणॆ नव्हे. स्मरण

कोणत्याही नामाने करता येते. स्मरण करणे म्हणजे भगवंताचे कर्तृत्व लक्षांत घेणे. तोच खरा

कर्ता आहे हे समजणे. काम नीट व्हावे म्हणुन योग्य ते सर्व प्रयत्न करणे. तो आपल्या

प्रयत्नांचे जे फळ देईल ते आनंदाने स्विकारणे.

कोणतेही काम करताना सतत ह्या मुद्द्यांचे स्मरण ठेवणे. सर्वांमधे तोच विराजमान आहे हे

ध्यानांत ठेवून सर्वांशी प्रेमानेच वागणे. असे वागणे तुकाराम महाराजच नव्हे तर सर्वच

संतांना अपेक्षित आहे..

पण जर खरा अनन्य भक्तीभाव देवाच्या ठायी नसेल तर सर्व व्यर्थ होते. हा भावच अत्यंत महत्वाची कामगिरी बजावतो. हा भाव येण्यासाठी आपल्याला भगवंत नेहमीच आईच्या मायेने सांभाळतो आहे ही जाणीव जागी होणे आवश्यक आहे. त्यासाठी अगदी सोपी पद्धत म्हणजे आपल्या आयुष्यांत होऊन गेलेल्या घटना आठवता येतात. किंवा एका डायरीमधे अश्या छोट्या मोट्या घटनांची नोंद ठेवता येते. ह्या सर्व घटनांचे सिंहावलोकनच भगवंत आपल्यावर कशी माया व प्रेम करतोआहे त्याची जाणिव करून देते. अशी जाणीव झाल्यावर आपोआपच भगवंताठायी प्रेमभावाचा उदय होतो. तोच सर्वकर्ता हे मनापासून पटते. असो.

जर भगवंताठायी खरा अनन्य भाव असेल तर तुझ्या प्रयत्नांचे फळ नक्की तुला मिळेल अशी ग्वाहीच महाराजांनी अभंगाच्या शेवटच्या चरणांत दिलेली आहे..

अभंगाची शिकवण:-

आपण असे अनन्य भावाने आपली साधना व प्रयत्न करतो आहोत कां? हा प्रश्न आपण स्वत:च स्वता:ला विचारायचा आहे. जे उत्तर मिळेल त्यावरून आपण स्वता:चे भले होण्यासाठी काय करायचे ते ठरवून तसे वागावे हीच माझ्यामते अभंगाची शिकवण आहे.

Print this Article